استروئیدهای آنابولیزان

استروئيدهاي آنابوليزان،مشتقات هورمونهاي مردانه يا تستوسترون ميباشد که در مقايسه با خود تستوسترون(هورمون مردساز)داراي اثرات آنابوليک بيشتر و اثرات مردانه(آندروژنيک)کمتر هستند.مصارف درماني اين گروه دارويي،شامل اختلالات عملکرد غدد جنسي مردانه،کم خوني،سرطان پستان(به عنوان داروي کمکي)آنژيوادم ارثي و آندومتريوز(بيماري زنان)،تاخير در رشد استئوپروز(پوکي استخوان)،سوختگي و جراحي ميباشد.براي درمان کوتاه مدت از انواع خوراکي نظير متيل تستوسترون و جهت درمان بلند مدت از انواع تزريقي مانند ناندرولون استفاده ميشود.نخستين گزارشات حاکي از کاربرد نابجاي اين داروها در ورزش به سال1950 مربوط ميشود تا جايي که گروهي از وزنه برداران و بدنسازان مرتکب دوپينگ با اين داروها شده بودند.پس از آن درخشش وزنه برداران روسي را در المپيک 1960 به مصرف داروهايي از اين دسته نسبت دادند. استروئيدهاي آنابوليزان در سال 1974 به فهرست داروهاي ممنوعه اضافه شدند.بدليل احتمال مصرف نابجاي هورمون تستوسترون توسط ورزشکاران براي فرار از نتايج آزمايش مثبت در سال1684 نسبت غلظت ادراري تستوسترون به ابي تستوسترون معادل6 به1 بعنوان حد مجاز شناخته شد و بالاتر از آن،نشانگر مصرف تستوسترون خارجي قلمداد گرديد.(زيرا اين ترکيب در بدن يک فرد عادي وجود دارد)خلع مدال طلاي بن جانسون دونده کانادايي در المپيک1988 سئول به دليل مصرف نابجاي داروي استانوزولول و ده ها مورد ديگر از اين دست نشانگر وسعت مصرف اين داروها در ورزش امروز ميباشد.اين داروها توسط ورزشکاران جهت افزايش کارآيي ورزشي،حجم و قدرت عضلاني،ايجاد ظاهري درشت و خشن نما و بالاخره افزايش حالت تهاجمي و کاهش احساس خستگي استفاده ميشوند.بيشترين ميزان مصرف اين داروها در رشته هاي بدنسازي،دوميداني،کشتي،وزنه برداري و فوتبال گزارش شده است.اولين گروه از اثرات جانبي اين داروها،عوارض ردانه(اندروژني)ناشي از آنها است که شامل پيدايش و افزايش جوش صورت،طاسي،تحليل رفتن شور جنسي،تحليل بيضه ها،تحريک پذيري،حالت تهاجمي،ژنيکوماستي(بزرگ شدن پستانها) ايجاد صفات مردانه در زنان و بالاخره عقيمي ميباشد.عوارض عضلاني اسکلتي اين داروها شامل تسريع بسته شدن اپي فيز استخوان ها(خط رشد) در دوران نوجواني و جواني و بنابراين رکورد رشد،افزايش احتمال در رفتگي استخوان،عدم تناسب عضله با زردپي و بالاخره تخريب مفاصل ميباشد. استروئيدهاي آنابوليزان پس از بسته شدن اپي فيز تاثيري بر روي رشد استخوان ها ندارند.عوارض کبدي استروئيدهاي آنابوليزان گسترده بوده و در زمره عوارض بلند مدت و خطرناک اين داروها ميباشد.اين عوارض در هنگام مصرف انواع خوراکي داروها بيشتر ديده ميشوند و امروزه بدليل روي آوردن ورزشکاران به اين نوع از داروها به لحاظ دفع سريعتر آنها نسبت به انواع تزريقي،متاسفانه مبزان صرف نوع خوراکي بالا رفته است.اثر بر روي متابوليسم (سوخت و ساز)کبدي داروها و استروئيدهاي درون زا،احتباس صفرا و يرقان انسدادي،نارسايي کبدي،تخريب بافت کبد و بالاخره سرطان هاي خوش خيم و بدخيم از جمله عوارض کبدي اين داروها هستند که زمان بروز آنهاحتي تا22 سال بعد از مصرف دارو نيز گزارش شده است.دسته بندي عوارض جانبي داروهاي آنابوليزان،بر روي کليه و پروستات ايجاد ميشوند که مهم ترين آنها بزرگ شدن پروستات و سرطان پروستات و سرطان کليه هستند.از جمله مهم ترين عوارض قلبي-عروقي و خوني استروئيدهاي آنابوليزان که به فراواني مشاهده ميشوند و بدين ترتيب افزايش احتمال بروز سکته قلبي(انفارکتوس ميوکارد) و سکته مغزي،افزايش ميزان انعقاد خون و افزايش تعداد سلولهاي خون (پني سيتمي) قابل ذکر هستند.علاوه بر اثرات جسماني فوق الذکر،دسته اي از اثرات روحي-رواني نظير افسردگي،هيجان،جنون و بالاخره اعتياد نيز در اثر مصرف اين داروها ايجاد مي شوند.

منبع: سايت تخصصي بدنسازي ايران